Breedband converter met vrijlopende oscillator.
Voorwoord
Het stond allemaal wel op de server, foto’s schema’s en zelfs de bevindingen van de “Essa” Converter , maar in de loop der jaren is veel verwaterd. Ik weet niet of er animo voor is, maar mij lijkt het zonde om de informatie verloren te laten gaan. Daarom hier nogmaals de Breedband Converter waar het allemaal mee begonnen is.
73′ PA9DB
Breeeeeed…
Voor wie graag breedband-uitzendingen op de 70cm-band wil beluisteren en niet terug deinst voor enig secuur soldeerwerk ( i.p.v. loodgieterswerk op HF 🙂 ) en nog in het bezit is of kan komen van de conventionele onderdelen die in deze converter worden gebruikt en enig UHF kennis heeft vergaard, voorzie ik geen problemen deze converter succesvol na te bouwen. Voor het aanschaffen van de PLL versie (B3C) kunt u terecht op PE5PVB
Om breedband ontvangst op de 70cm band mogelijk te maken wordt er gebruik gemaakt van een converter die voor de FM tuner komt. Deze converteert het UHF signaal naar een lagere band en wel die op 3Meter (88-108mc). Het voordeel is dat een redelijk goede FM-tuner wel te verkrijgen is of u bent nog niet overgestapt op DAB+ en nog steeds de gelukkige eigenaar van een FM-tuner 🙂 waarin reeds ook een Stereo decoder is ingebouwd.
De converter
De schakeling is vrij simpel van opzet, we zien in het schema een oscillator die het LO-signaal (local-oscillator) opwekt op
Fontvangst – Fmiddenfequent = 435-100=335MHz . Het middenfrequent van 100MHz is dus het signaal wat uit de Mixer komt en naar de FM-tuner gaat.
Na de DG-MOSFET-oscillator wordt het RF-signaal gebufferd in de MOSFET-buffer, we willen tenslotte een stabiel LO-signaal in de mixer aanvoeren. Bij de antenne-ingang zien we een parallel-kring waarop het antenne signaal binnenkomt. Door het MOSFET-versterkertrapje wordt het antennesignaal versterkt en door middel van een inductieve kring selectiever gemaakt om vervolgens ook aan de mixer te worden toegevoerd.
Uit de mixer komt nu het verschil signaal : Fontvangst – Flo= 432-332= 100MHz .
De mixer heeft dus een dubbel functie :mixen en door de 100MHz parallel kring het MF signaal selectief maken.
Tip 1: Het middenfrequent signaal wat naar de tuner gaat dient goed afgeschermd te worden om instraling van de 3 meter fm-stations te onderdrukken. Bij teveel signaaldruk kan eventueel de local oscillator van de FM tuner naar beneden worden geregeld zodat niet op 100MHz wordt ontvangen, maar op bv 85MHz of lager. Men dient het frontend van de tuner dan wel volledig opnieuw afteregelen. Als je niet weet waar je mee bezig bent is dit niet aanteraden. Speciale trimsleutels om de ferriet-kerntjes intakt te laten bijvoorbeeld!
Een logisch gevolg is dat de local oscillator frequentie van de Converter omhoog moet naar bv 435-85= 350 MHZ. en dat de schaalverdeling op de FM-tuner niet meer overeenkomt. Maar daar wen je snel aan.
Tip2 :In plaats van een “normale” trimmer voor de oscillator te gebruiken, wat niet echt fijn afregeld, kan men ook een 2x15pf meerslagen trimmer gebruiken waarvan maar een kant van de trimmer wordt gebruikt. Zoals ook in het schema is aangegeven is het mogelijk door varicaps een afstem-regeling te maken , maar nu met een meerslagen potmeter. Een nadeel hievan is de Q-verlaging van de osc kring en de mogelijke faseruis die sneller op kan treden. Maar dit verschilt per gebouwd exemplaar. Zelfs zonder deze varicap afstemming kan faseruis optreden in de oscillator wat duidelijk is terug te horen via het audio van de FM tuner bij ontvangst van een koude draaggolf. Men dient dan te experimenteren met de stroom door de mosfet te verhogen of verlagen dmv R11 of door als eerste , de gate 2 spanning regelbaar te maken zodat de FET beter ingesteld staat.
Hokjesgeest
Het is mogelijk om niet de print te gebruiken maar het ontwerp op de ouderwetse manier van luchtbouw te maken.
Met ontwerpt dan een kastje van dubbelzijdig epoxy printplaat en bouwt per sectie de hokjes vol waarbij de componenten dan “in de lucht” met elkaar worden verbonden uiteraard met wat soldeertin. Een geroutineerde RF zelfbouwer draait daar z’n hand niet voor om…toch?
In plaats van de striplines kan men messing staaf 4mm gebruiken of verzilverd dik koperdraad. lengte +- 44mm. De striplines op de print waren uiteindelijk ooit ontworpen voor 480-500MHz en door de spoelen iets langer te maken verkrijgen we op de 70 cm Band een hogere Q-factor en dus een betere selectiviteit.
Bij luchtbouw moeten de trimmers wel op een stevige ondergrond gemonteerd worden om instabiliteit te voorkomen. Gebruik ook doorvoer condensatoren om de spanning aan tevoeren etc. en de schakeling goed ontkoppelen dmv condensatoren.
De dubbelzijdige print met aan de ene kant de layout en aan de andere kant volledig koper waarvan de component-eilandjes lichtjes worden uitgeboord.
De convertor ingeblikt met meerslagen afstempot
Varicap regeling met meerslags potmeter
Componenten opstelling ..let op: de mosfet bij de antenne ingang bij deze print moet op z’n kop gemonteerd worden. Controleer dit altijd .
Aanblik van de converter ingebouwd in een fm tuner waarbij het afstem koord nu de potmeter beweegt.
De afstem condensator van de tuner zelf wordt mechanisch op “non actief ” gesteld..
Destijds, ruim 20 jaar geleden zijn hier veel printen van gemaakt ,waar ze gebleven zijn…???
Tenslotte nog wat links die ik heb gevonden uit het verleden…
https://het-bar.net/2003/11/309/
https://het-bar.net/2003/12/353/
https://het-bar.net/2003/11/327/
https://het-bar.net/2003/11/320/
groeten,
PA9DB
